Στο «κόκκινο» και στον «πάτο» της Ευρώπης η Ελλάδα στις δημοκρατικές ελευθερίες εν καιρώ πανδημίας
 |
| Πηγή: pixabay |
Εκτός από τα λάθη που έχουν γίνει από τους κυβερνώντες στη διαχείριση της πανδημίας στη χώρα και στο πρόγραμμα εμβολιασμού, κριτική έχει ασκηθεί από αυτή τη… γωνιά του διαδικτύου και για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην Ελλάδα. Σχετικά και με δημοκρατικές ελευθερίες, που αφορούν και τον Τύπο.
Έτσι, ήρθε έρευνα του «Guardian» να καταδείξει ότι οι δημοκρατικές ελευθερίες γνώρισαν πολύ μεγάλο πλήγμα σε χώρες της Ευρώπης τα τελευταία δύο χρόνια, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, και ανάμεσα σ’ αυτές είναι και η Ελλάδα. Κάτι που σίγουρα δεν κολακεύει τη χώρα μας, την ηγεσία της και τους πολίτες της.
Η έρευνα, που διενεργήθηκε από το Iνστιτούτο Varieties of Democracy αφενός αναδεικνύει το σχετικό χάσμα που υπάρχει μεταξύ δυτικής και ανατολικής Ευρώπης (οι όροι είναι απολύτως γεωγραφικοί) και αφετέρου δείχνει ότι στην Ελλάδα οι δημοκρατικές ελευθερίες παραβιάστηκαν ουκ ολίγες φορές από το Μάρτιο του 2020 και μετά.
Πιο συγκεκριμένα στο σχετικό χάρτη, οι χώρες με τις λιγότερες παραβιάσεις απεικονίζονται με μπλε και οι χώρες με τις περισσότερες με κόκκινο. Η Ελλάδα, όπως μπορείτε να διαπιστώσετε και εσείς, βρίσκεται στο βαθύ κόκκινο μεταξύ 12 χωρών για τις οποίες μελετήθηκαν στοιχεία και καταγράφει χειρότερες επιδόσεις από τη γειτονική Βουλγαρία που δεν είναι πρότυπο φιλελεύθερου κράτους.
Οι χειρότερες παραβιάσεις παρατηρήθηκαν και καταγράφηκαν στη Σερβία όπου, μεταξύ άλλων, στοχοποιήθηκαν πρόσφυγες, μετανάστες και αιτούντες άσυλο. Σ' αυτές τις κατηγορίες πληθυσμού απαγορεύτηκε η έξοδος από τα κέντρα κράτησης για πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Η έρευνα δείχνει, επίσης, ότι οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης ήταν πιο πρόθυμες να στραφούν σε καταχρηστικά μέτρα επιβολής, παραπληροφόρησης και μεροληπτικά μέτρα, με πιο συνηθισμένη παραβίαση να αποτελούν οι περιορισμοί στα Μέσα Ενημέρωσης.
Η συγκεκριμένη έρευνα ανέδειξε επίσης το γεγονός ότι κάποιες από τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης με ιστορικό προηγούμενο στις παραβιάσεις δημοκρατικών ελευθεριών, η πανδημία αποτέλεσε πρόφαση για περαιτέρω αντιδημοκρατικά μέτρα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Σλοβενία, η κυβέρνηση της οποίας έσπευσε να αλλάξει επί τα χείρω την περιβαλλοντική νομοθεσία της και να βάλει περιορισμούς, νομικούς και οικονομικούς, στη δράση αναγνωρισμένων ΜΚΟ.
Οι χειρότερες παραβιάσεις παρατηρήθηκαν στη Σερβία, η οποία κατέγραψε βαθμολογία παραβάσεων τρεις φορές υψηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Με έντονο κόκκινο στον χάρτη με τις μεγάλες δημοκρατικές παραβιάσεις κατά την διάρκεια του κορονοϊού, βρίσκονται οι Ελλάδα, Πολωνία, Λευκορωσία, Βοσνία – Ερζεγοβίνη, Κροατία και Σερβία. Στο ανοιχτό κόκκινο ή ροζ, που επίσης αφορά χώρες στις οποίες καταγράφονται σοβαρές παραβιάσεις, περιλαμβάνονται οι Σλοβακία, Ουγγαρία, Ουκρανία, Βουλγαρια, Ρωσία και Βέλγιο.
Αξίζει να σημειωθεί πως το Βέλγιο ήταν η μόνη χώρα της Δυτικής Ευρώπης, που εντάσσεται στις κόκκινες κατηγορίες. Η χώρα κατέγραψε εθνοτική προσέγγιση κατά τη διάρκεια της πανδημίας, σύμφωνα με το Ινστιτούτο V-Dem, με καταχρηστικές αστυνομικές πρακτικές που επηρεάζουν δυσανάλογα τις μειονότητες.
Όπως υπογραμμίζουν οι ειδικοί, πολλές αυταρχικές ενέργειες των αρχών συχνά πηγάζουν από τα μέτρα αντιμετώπισης της COVID-19, που ορίζει η κυβέρνηση, τα οποία όμως δεν έχουν σαφή βάση στο κράτος δικαίου.
Η δρ. Τζοέλ Γκρόγκαν, ανώτερη λέκτορας νομικής στο Πανεπιστήμιο Middlesex, διαπίστωσε ότι εμπειρογνώμονες σε 24 από τις 27 χώρες της ΕΕ ανέφεραν, τουλάχιστον, κάποια ανησυχία σχετικά με μερικά από τα περιοριστικά μέτρα, τα οποία δεν εμπίπτουν στις νομικές εξουσίες της κυβέρνησης.
Ακόμη και αν «σχεδόν όλες οι χώρες αγωνίζονται να εξισορροπήσουν το κράτος δικαίου με την έντονη πίεση για λήψη μέτρων σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης», είπε η δρ. Γκρόγκαν, αυτό δεν σημαίνει, ωστόσο, ότι πρέπει να ανησυχούμε εξίσου για όλες τις χώρες.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα του «Guardian», ορισμένες κυβερνήσεις της ανατολικής και κεντρικής Ευρώπης με ιστορικό υπονόμευσης δημοκρατικών αρχών, έχουν εκμεταλλευτεί την πανδημία για να εφαρμόσουν περαιτέρω αντιδημοκρατικές πρακτικές.
Στη Σλοβενία για παράδειγμα, η κυβέρνηση έθεσε οικονομικούς και νομικούς περιορισμούς σε ΜΚΟ και άλλαξε την περιβαλλοντική νομοθεσία στο πλαίσιο ενός πακέτου μέτρων του κορονοϊού. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα από τις 23 Ιουνίου 2021, η χώρα να προστεθεί σε λίστα παρακολούθησης των χωρών σχετικά με παραβιάσεις των πολιτικών ελευθεριών.
Ο δείκτης φιλελεύθερης δημοκρατίας
Σύμφωνα με την Γκρόγκαν, υπάρχει βαθιά ανησυχία για την «κρίση του κράτους δικαίου, με πολλά κράτη της ΕΕ να υπονομεύουν και να διαλύουν συστηματικά τους δημοκρατικούς θεσμούς». Παράλληλα, ενώ τα δημοκρατικά καθεστώτα παρέμειναν σταθερά στο μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Ευρώπης, τέσσερις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης μετατοπίστηκαν από φιλελεύθερες σε εκλογικές δημοκρατίες, σύμφωνα με το Ινστιτούτο V-Dem. Επιπλέον, η Ουγγαρία και η Σερβία πέρασαν από την εκλογική δημοκρατία στην εκλογική απολυταρχία.
Όσον αφορά στα δεδομένα της ανάλυσης, ο δείκτης φιλελεύθερης δημοκρατίας, που αναπτύχθηκε από το Ινστιτούτο V-Dem, αξιολογεί τον βαθμό δημοκρατίας και την ισχύ των δημοκρατικών θεσμών σε μια συγκεκριμένη χώρα, με βαθμολογία από 0 έως 1.
Επιπλέον, ο δεικτής μετρά την ποιότητα των εκλογών, τα δικαιώματα ψήφου, την ελευθερία της έκφρασης και των μέσων ενημέρωσης, την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, τους περιορισμούς στην εκτελεστική εξουσία και στο κράτος δικαίου. Τέλος, αποτελούμενο από πολλούς δευτερεύοντες δείκτες, στοχεύει να παρέχει μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση της ποιότητας της δημοκρατίας μιας χώρας.
Ο αυταρχισμός έχει ανοδική τάση σε Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη (Περίοδος καταγραφής 2010 – 2020)
Στον πίνακα περιλαμβάνονται με βαθμό μόνο οι χώρες που βίωσαν ουσιαστική αλλαγή στην πολιτική τους και έγιναν λιγότερο δημοκρατικές. Εξαίρεση είναι η Πορτογαλία, η Σλοβακία και η Λιθουανία που παρ’ ότι δεν σημείωσαν συγκεκριμένη πτώση η γενική τους εικόνα δείχνει ότι βιώνουν λιγότερο δημοκρατικές πολιτικές. Στις χώρες με πτώση 0,1 βρίσκεται και η Ελλάδα μαζί με Σλοβενία, Τσεχία, Κροατία, Βουλγαρία και Βοσνία. Τέλος, οι χώρες με τη μεγαλύτερη πτώση είναι η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Τουρκία και η Σερβία με πτώση 0,3.
Για τη δρ. Τζοέλ Γκρόγκαν, ο κίνδυνος έγκειται στην κανονικοποίηση των δημοκρατικών παραβιάσεων στο όνομα της λήψης μέτρων έκτακτης ανάγκης. Η Γκόρκγαν ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «ο κίνδυνος κανονικοποίησης των μέτρων έκτακτης ανάγκης είναι να ξεχάσουν οι πολίτες τα δικαιώματα που μπορούν να ασκήσουν χωρίς όρους και να αγνοούν ποιες αποφάσεις έχει την δυνατότητα η κυβέρνηση να λάβει μόνο με άδεια», ενώ πρόσθεσε ότι πλέον «μπορούμε να πούμε ότι έχουμε δημοκρατία, αλλά δεν ζούμε σε μια».
Θεωρεί, ωστόσο, ότι υπάρχει ελπίδα, καθώς υποστηρίζει ότι ο αυταρχισμός βασίζεται ουσιαστικά στην κοινωνική υποστήριξη. «Για τους απλούς ανθρώπους – η διαμαρτυρία, η αντίρρηση και η εκπαίδευση είναι η καλύτερη αντίσταση ενάντια στις αντιδημοκρατικές τάσεις», συμπεραίνει η δρ. Γκόργκαν.
Διαβάστε ακόμα:
Γιατί τέτοια… ομερτά στη χώρα; Αρμενίζουμε «στραβά» και ας παρουσιάζουν κάποιοι… στραβό τον γιαλό!
Η χώρα βαδίζει σε πολύ επικίνδυνα μονοπάτια - «Κοκτέιλ» που μυρίζει... έκρηξη λόγω και της φτώχειας
Αναξιοκρατία και διαφθορά συνεχίζουν να διώχνουν κόσμο στο εξωτερικό για ένα καλύτερο μέλλον
Η δημοσιογραφία «φτωχός συγγενής» και «πρόσφυγας» στο Μέγαρο Μαξίμου
Η αξία της ανεξάρτητης δημοσιογραφίας
(πληροφορίες από news247.gr, tvxs.gr, guadrian.co.uk)
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου